App Store

Google Play

is Device Banner Block 894x1036

Stígðu inn í heim af óteljandi sögum

Hlustaðu og lestu

Illugi Jökulsson

Hinn fjölfróði útvarps- og fjölmiðlamaður, rithöfundurinn Illugi Jökulsson kynnir hlustendur Storytel efni gamalla íslenskra bóka af öllu tagi. Þar getur verið um að ræða ævisögur og endurminningar, sögurit og frásagnir af öllu tagi, þjóðsögur, skrímslasögur og hvaðeina milli himins og jarðar.

Skræður

Ida Pfeiffer var þýsk kona sem ferðaðist um landið 1845. Í þessu kasti númer 2 úr minningum hennar segir hún frá ferðalögum sínum um landið, fegurð landsins en líka undarlegu hátterni hinna innfæddu. Þeir fylgjast sífellt með henni eins og naut góna á nývirki, og þykir henni oft nóg um. Hún er látin gista í kirkjum, sem virðast notaðar eins og geymsluhús, og sóðaskapurinn hvarvetna er yfirgengilegur.

Skræður: 100 – Íslandsferð Idu Pfeiffer 1845: Seinni hluti - fegurð landsins og sóðaskapur innfæddra

Í þessu seinna kasti er haldið áfram að lesa úr æviminningum Björgúlfs Ólafssonar læknis, sem starfaði á Borneó og víðar í Indónesíu á árum fyrri heimsstyrjaldar. Margt kemur framandlega fyrir sjónir og lýsingar Björgúlfs eru fullar af furðu aðkomumannsins en um leið hlýju og velvild. Hann lýsir líka dramatískum atburðum, til dæmis krókódílaveiðum þegar mikið gengur á, vægast sagt. Og mannlífið er auðugt og skemmtilegt.

Skræður: 98 – Íslenskur læknir á framandi slóðum: Björgúlfur á Borneo 2

Ida Pfeiffer var þýsk kona sem ferðaðist um landið 1845. Hún gaf út ferðasögu sína í Þýskalandi fáeinum árum síðar, og bera skrif hennar vott um ríka athyglisgáfu og leiða ýmislegt forvitnilegt í ljós um staðhætti og mannlíf á Íslandi undir miðja 19. öld séð með auga gestsins.

Skræður: 99 – Íslandsferð Idu Pfeiffer 1845: Fyrri hluti - Íslenskar konur, dramb og hörmuleg húsakynni

Í þessu kasti segir frá því þegar Kristín er flutt heim til Íslands eftir langa dvöl í Kaupmannahöfn og fær sér fyrst vinnu á Hótel Reykjavík þar sem hún kynnist meðal annars skáldinu Einari Benediktssyni. Eftir að hún trúlofast og verður barnshafandi leggur hún allt sitt fé í að hjálpa heitmanni sínum að eignast skósmíðastofu, en það fer öðruvísi en ætlað var. Hún stofnar svo að lokum sína eigin matsölu, enda ráðin í að standa á eigin fótum þótt hún væri „bara kona“. Hér segir og af kynnum hennar og Tryggva Gunnarssonar bankastjóra.

Skræður: 85 – Litrík kona segir frá, endurminningar Kristínar Dahlstedt VI – „Bara kona“ opnar matsölu

Kristín Dahlstedt kemur nú til Íslands öðru sinni frá Kaupmannahöfn og setur upp kaffi- og veitingastaðinn Fjallakonuna, sem hún var svo lengi kennd við. Á árum heimsstyrjaldarinnar fyrri verður mikill völlur á henni og hún gengur í hjónaband. En ýmislegt bjátar á og frostaveturinn mikli og spænska veikin taka sinn toll.

Skræður: 88 – Litrík kona segir frá, endurminningar Kristínar Dahlstedt VIII – Fjallkonan, frostavetur og spænska veikin

Eftir að Kristín Dahlstedt setti upp matsölu í Reykjavík dreif margt á daga hennar. Matsalan gekk vel og meðal þeirra sem hún kynntist voru lífskúnstnerar eins og Símon Dalaskáld. En hún var ennþá ung og þráði að fá tækifæri til að skemmta sér og lifa lífinu. Að lokum varð hún ástfangin og barnshafandi á ný, en sú saga endaði með harmleik. Aftur var hún komin til Kaupmannahafnar og stóð þar uppi bjargarlaus með ungt barn. En lífið átti eftir að komast að því fullkeyptu, Kristín Dahlstedt gafst aldrei upp og hófst nú handa við að reisa sig við að nýju með sínum ódrepandi krafti.

Skræður: 86 – Litrík kona segir frá, endurminningar Kristínar Dahlstedt VII – Lífslistamenn í Reykjavík, harmleikur í Kaupinhafn

Í aldir var samband íslenskra bænda við kindur sínar mjög náið, enda valt lífsviðurværi stórs hluta landsmanna á sauðfjárrækt. Svokallað forystufé var sérstaklega mikils metið, enda réði það ferðinni á ferðum kindanna í hvaða veðrum sem var. Í bókinni Forystufé safnaði Ásgeir Jónsson frá Gottorp saman mögnuðum frásögnum af forystufé sem fann á sér illviðri og arkaði gegnum snjóstorma eins og ekkert væri. Ótrúlegar frásagnir af harðgerðu fé.

Skræður: 72 – Forystufé I: Kragi, Kolur, Gráni og fleiri Skagfirðingar

Gvendur dúllari var einn þeirra óvenjulegu manna sem pössuðu illa inn í hefðbundið íslenskt samfélag á 19. öld. Hann var ekki „eins og fólk er flest“ og lengst af ævinnar flakkaði hann um sveitir og lifði á því sem fólk lagði honum til. Til skemmtunar bauð hann upp á svokallað „dúll“ sem var eins konar söngl í mörgum tilbrigðum. En hann var líka nokkuð stórskorinn karakter og í hópi frægustu förumanna á sinni tíð.

Skræður: 71 – Okkar sérkennilegu flakkarar I: Gvendur dúllari

Þetta er síðasta kastið úr hinum merkilegu minningum Kristínar Dahlstedt. Hér segir frá starfi hennar og einkalífi á árunum eftir fyrri heimsstyrjöld. Á ýmsu gengur, stundum lifir hún eins og blómi í eggi, en á öðrum stundum má hún kljást við mótlæti og jafnvel lögregluna og Hermann Jónasson. En aldrei lætur hún bugast.

Skræður: 89 – Litrík kona segir frá, endurminningar Kristínar Dahlstedt IX – Veitingakona í stríði við Hermann Jónasson

Jón Jónsson hét íslenskur bóndi, fæddur 1829 í Mývatnssveit. Á tímum þegar Ísland var afskekkt og einangrað og menntun alþýðu takmörkuð, steig Jón það einstæða skref að kenna sjálfum sér ensku og skrifaði svo sjálfsævisögu sem birtist í ensku blaði. Í þessu kasti er lesið upphaf ævisögunnar þar sem Jón segir frá uppruna sínum og dvöl í Kaupmannahöfn á æskuárum.

Skræður: 99 – Íslandsferð Idu Pfeiffer 1845: Fyrri hluti - Íslenskar konur, dramb og hörmuleg húsakynni

Hlustaðu og lestu

Other podcasts you might like ...