Lúkasarguðspjall

Í Lúkasarguðspjalli er Jesú lýst sem frelsara Gyðinga og frelsara alls heimsins. Höfundur guðspjallsins er Lúkas læknir sem var samstarfsmaður Páls postula (sbr. Kól 4.14) og hann er líka höfundur Postulasögunnar. Bæði ritin eru skrifuð ákveðnum viðtakanda sem nefndur er Þeófílus (Guðs vinur) og er ávarpaður í upphafi beggja rita. Í upphafi guðspjallsins eru frásögur af fæðingu Jóhannesar skírara og af fæðingu Jesú (jólaguðspjallið, Lúk 2.1−2.20) og þar er varðveitt ein bernskufrásaga af Jesú (Jesús tólf ára í musterinu, Lúk 2.41−2.52). Gleðin skipar háan sess í guðspjallinu, einkum í upphafsköflunum. Sumt efni hjá Lúkasi er hvergi varðveitt annars staðar, eins og lofsöngvarnir í upphafsköflunum, Lofsöngur Maríu (Magnificat, 1.46−1.56), Lofsöngur Sakaría (Benedictus, 1.68−1.79), söngur englanna á Betlehemsvöllum (Gloria in excelsis, 3.14) og Lofsöngur Símeons (Nunc dimittis, 2.29−2.32). Þá geymir Lúkasarguðspjall dæmisögurnar um miskunnsama Samverjann (10.25−10.37) og glataða soninn (15.11−15.32). Lúkas ítrekar hvernig Jesús kallaði til sín fólk sem minna mátti sín í samfélaginu og getur margra kvenna sem fylgdu Jesú (sbr. 7.36−7.50; 15.1−15.2; 18.9−18.13). Lúkas leggur áherslu á að heilagur andi móti atburði guðspjallsins (sbr. m.a. 1.35; 1.67; 4.1; 4.14) og lýkur guðspjallinu á fyrirheitinu um gjöf heilags anda (24.49). Þannig tengjast bæði Lúkasarrit Nýja testamentisins, guðspjallið og Postulasagan. Tákn Lúkasar guðspjallamanns er nautið.

Þýðandi: Hið íslenska biblíufélag

Útgáfudagur

Hljóðbók: 5 januari 2020